واکاوی اندرکنش نوسان مدیترانه شرقی با تغییرپذیری دماهای کرانگین غرب ایران

دماهای کرانگین عناصر آب و هوایی هستند که در قالب مخاطرات اقلیمی بر عوامل اقتصادی و اجتماعی تأثیر دارند و شناخت و پیش‌بینی آن‌ها به‌منظور برنامه‌ریزی در زمینه‌های کشاورزی، صنعتی و اقتصادی ضروری می‌باشد. از طرف دیگر این تغییرات به‌شدت با نوسانات جوی - اقیانوسی کلان‌مقیاس مرتبط‌اند. با توجه به این موضوع، تبیین اندرکنش دماهای کرانگین ایستگاه‌های غرب کشور و نوسان مدیترانه شرقی، از اهداف مهم‌ این مطالعه می‌باشد. برای بررسی تأثیر نوسان مدیترانه شرقی بر تغییرات دماهای کرانگین ایستگاه‌های غرب ایران، از روش‌های همبستگی پیرسون، روند خطی و پلی نوم یال استفاده‌شده است. نتایج مطالعه نشان می‌دهد در فاز منفیدمای کرانگین بیشینه از 09/0 تا 85/0 و دمای کرانگین کمینه 1 درجه نسبت به میانگین دوره آماری افزایش‌یافته است. برعکس در فاز مثبت دمای کرانگین بیشینه از 1/0 تا 4/0 و دمای کرانگین کمینه از 06/0 تا 56/0 درجه سانتی‌گراد نسبت به میانگین دوره آماری کاهش داشته است. تأثیر EMO بر دماهای کرانگین در فصل بهار قوی‌تر از فصل زمستان بوده است. بیشترین همبستگی ماهانه بین دماهای کرانگین و این الگو در ماه مارس بوده است. دماهای کرانگین کمینه با تراز 300 و دماهای کرانگین بیشینه با تراز 500 هکتوپاسکال الگوی مدیترانه شرقی بالاترین همبستگی داشته‌اند.